Japonia: dochodzenie w sprawie działalności Kościoła Zjednoczeniowego – a w tle zabójstwo Abe Shinzo

Zabójstwo byłego premiera Japonii Abe Shinzo 8 lipca uruchomiło lawinę rewelacji na temat powiązań pomiędzy Partią Liberalno-Demokratyczną a Kościołem Zjednoczeniowym. Tetsuya Yamagami, który dokonał zamachu twierdzi, że obrał za cel premiera Abe z powodu jego powiązań z Kościołem. Yamagami zeznał, że jego matka, która należała do organizacji przekazała grupie religijnej ponad 700 000 dolarów, co miało doprowadzić do zubożenia i kłopotów finansowych całej rodziny.

Fot. https://www.osa.uni.lodz.pl/publikacje/blog-osa/szczegoly/dochodzenie-w-sprawie-dzialalnosci-kosciola-zjednoczeniowego

Autor: dr Marcin Socha

W październiku po ponad czterech miesiącach od zamachu, premier Japonii Kishida Fumio, zlecił wszczęcie dochodzenia w sprawie działalności Kościoła Zjednoczeniowego, próbując odpowiedzieć na drastyczny spadek poparcia społecznego wywołany skandalem, łączącym jego partię z tą grupą religijną. W sierpniu poparcie dla PLD spadło z 66 do 57% a w październiku do około 35%. Ponad 80% ankietowanych wyraziło niezadowolenie z powiązań partii rządzącej z Kościołem Zjednoczeniowym. W kontekście tych wydarzeń warto przyjrzeć się głównym zarzutom kierowanym pod adresem samej organizacji religijnej oraz przyjrzeć się dotychczasowym działaniom rządu zmierzającym do zażegnania kryzysu politycznego.

Kościół Zjednoczeniowy został założony w roku 1954 w Korei Południowej przez Sun Myung Moona. Organizacja od samego początku kładła nacisk na promowanie „tradycyjnych więzi rodzinnych” i małżeństw heteroseksualnych. W międzynarodowej opinii publicznej grupa jest rozpoznawana dzięki nagraniom i zdjęciom z masowych ceremonii ślubnych organizowanych w Korei Południowej. Drugą odnogą aktywności Kościoła Zjednoczeniowego była walka o zjednoczenie Półwyspu Koreańskiego i zwalczanie komunizmu. W 1968 roku grupa współzałożyła Międzynarodową Federację Zwycięstwa nad Komunizmem. Ta działalność antykomunistyczna była pretekstem do rozszerzenia aktywności międzynarodowej Kościoła.

W drugiej połowie lat 50. XX w. Kościół Zjednoczeniowy rozpoczyna wzmożoną działalność polityczną na terenie Japonii. Organizacja bardzo szybko rozpoczęła budowanie więzi z czołowymi prawicowymi politykami japońskimi. W tym okresie warto zwrócić uwagę na postać Kishiego Nobusuke, premiera Japonii w latach 1957-1960 oraz dziadka zmarłego premiera Abe Shizno. Wsparcie Kishiego było kluczowe dla zainstalowania Kościoła Zjednoczeniowego w Japonii i rozpoczęcia szerszej aktywności. Kościół aktywnie rekrutował nowych członków w latach 50. i 60. XX wieku. Obecnie w Japonii można znaleźć około 60 000 członków Kościoła Zjednoczeniowego. Są to głównie członkowie rodzin osób zrekrutowanych w tamtym okresie.

W Korei Południowej pozycja kościoła zaczęła słabnąć w drugiej połowie lat 80. wraz z rozwojem procesu demokratyzacji tego państwa. Tradycyjnie kościół opierał się na współpracy z antykomunistyczną dyktaturą rządową. W tym także okresie od Kościoła odcinają się inne organizacje antykomunistyczne. Od pewnego momentu Kościół Zjednoczeniowy działający w Japonii zaczął ukrywać swoją działalność. Było to związane głównie z coraz większą liczbą kontrowersji wokół tej organizacji. W tym samym okresie doszło do ponownego zbliżenia Kościoła z politykami Partii Liberalno-Demokratycznej, zaoferowali organizacji protekcję polityczną. W zamian za to członkowie kościoła głosują na PLD i wspierają partię w kampaniach wyborczych. Brzemienną w skutkach decyzją, która pozwoliła ukryć te powiązania było zezwolenie na zmianę nazwy Kościoła Zjednoczeniowego na: „Federację Rodzin na rzecz Pokoju i Zjednoczenia Świata” w roku 2015.

W tym miejscu warto przyjrzeć się głównym oskarżeniom kierowanym pod adresem tej organizacji religijnejKościół Zjednoczeniowy był wielokrotnie oskarżany o oszukiwanie wyznawców i wyłudzanie pieniędzy poprzez prowadzenie tzw. „sprzedaży duchowych”. Praktyka sprowadzała się do nakłaniania członków Kościoła do kupowania po bardzo wysokich cenach pewnych przedmiotów w celu ratowania dusz ich przodków. W odpowiedzi grupa prawników w Japonii nawiązała współpracę o nazwie Narodowa Sieć Prawników Przeciwko Sprzedaży Duchowej. Organizacja zarejestrowała ponad 30 000 przypadków sprzedaży duchowej w latach 1987-2021 o wartości przekraczającej 850 milionów dolarów.

Zeznania byłych członków Kościoła Zjednoczeniowego także rzucają światło na niewłaściwe praktyki pozyskiwania środków finansowych. Można w nich znaleźć informacje o ogromnej presji psychicznej wywieranej na członków Kościoła, którzy musieli przekazywać większość swoich dochodów na rzecz organizacji. Pod hasłami „czysta miłość, szczęśliwa rodzina i zdrowe społeczeństwo” Kościół Zjednoczeniowy, we współpracy z konserwatywnymi politykami, prowadził kampanię mającą na celu zwalczanie legalizacji związków tej samej płci, które zdaniem kierownictwa tej organizacji „zagrażają stabilności narodowej Japonii i są zagrożeniem dla tradycyjnych rodzin”. Przedstawiciele licznych organizacji pozarządowych otwarcie oskarżają organizację o blokowanie legislacji liberalizujących prawo do zwierania związków partnerskich i małżeńste jednopłciowych.

Kolejnym zarzutem są kontakty Kościoła Zjednoczeniowego z prawicową częścią japońskiej sceny politycznej. Dochodzenie przeprowadzone na polecenie premiera Kishidy wykazało, że skala powiązań polityków Partii Liberalno-Demokratycznej z Kościołem jest bardzo duża. Od śmierci Abe Shinzo, ponad 100 członków japońskiego parlamentu przyznało się do związków z Kościołem Zjednoczeniowym. Prawie 80% z nich należy do Partii Liberalno-Demokratycznej. Tutaj warto powiedzieć kilka słów o charakterze tych powiązań. W niektórych przypadkach mamy do czynienia z niewielkim wsparciem finansowym konkretnych polityków na rzecz organizacji, a w niektórych udział w zgromadzeniach kościoła oraz wykorzystywanie struktur grupy religijnej w czasie kampanii wyborczych. Warto również przyjrzeć się powiązaniom byłego premiera Abe oraz jego najbliższego otoczenia, które także były znaczące. Oprócz dziadka premiera Abe, jego ojciec Shintaro Abe, który był ministrem spraw zagranicznych w latach 80. również wielokrotnie brał udział w wydarzeniach organizowanych przez Kościół.  Sam premier Abe pojawiał się na materiałach promujących Kościół Zjednoczeniowy oraz wysyłał co roku listy gratulacyjne dla organizacji. W podobnej sytuacji znalazł się jego brat Kishi Nobosuke. Inoue Yoshiyuki, były sekretarz Abe także miał należeć do Kościoła.

W obliczy coraz silniejszych oskarżeń pod adresem rządu i PLD premier Kishida Fumio 10 sierpnia dokonał przetasowania gabinetu. Jego celem było pozbycie się ministrów mających powiązania z organizacją religijną. Afera stała się także pretekstem do pozbycia się osób z otoczenia byłego premiera Abe, co mogłoby dać premierowi Kishidzie pole do swobodniejszego podejmowania decyzji. Przykładem jest brat premiera Abe, Kishi Nobuo który stracił tekę Ministra Obrony. Okazało się jednak, że czystka w obozie rządowym nie była dostatecznie głęboka. W rządzie pozostało przynajmniej kilka osób związanych z Kościołem. Mio Sugita, parlamentarna wiceminister ds. wewnętrznych i komunikacji, przynajmniej dwukrotnie przemawiała na imprezach organizowanych przez organizacje związane z Kościołem Zjednoczeniowym. Z kontaktów z Koścołem musieli także tłumaczyć się minister spraw zagranicznych Hayashi Yoshimasa, nowy minister środowiska Nishimura Akihiro, minister zdrowia Kato Katsunobu oraz minister ds. rewitalizacji gospodarczej Yamagiwa Daishiro. Premier Kishida stwierdził, że PLD powinno opracować jasny zestaw reguł, które miałyby powstrzymać członków partii od nawiązywania kontaktów z „kontrowersyjnymi” lub „problematycznymi” organizacjami. Niestety pod pretekstem ochrony wolności religijnej przez długi czas nie zostały podjęte decyzje, które miałyby skontrolować działanie Kościoła Zjednoczeniowego.

Dopiero w październiku przedstawiciele rządu poinformowali o wszczęciu oficjalnego śledztwa. Dochodzenie ma zbadać, czy kościół zaszkodził dobru publicznemu lub popełnił czyny, które naruszają jego status jako grupy religijnej. Zgodnie z ustawą o korporacjach religijnych, kościół może zostać zmuszony do rozwiązania się, co pozbawiłoby go statusu zwolnionej z podatku organizacji religijnej. Nie wiadomo czy dochodzenie zakończy się nałożeniem sankcji dla kierownictwa organizacji religijnej. Wydaje się jednak że od przebiegu śledztwa może zależeć przyszłość gabinetu premiera Kishidy Fumio. Większość społeczeństwa domaga się wyciągnięcia konsekwencji od polityków PLD powiązanych z Kościołem. Decyzja o wszczęciu dochodzenia została pozytywnie odebrana przez część społeczeństwa. Nie wygląda jednak na to, żeby premierowi Kishidzie udało się odwrócić uwagę wyborców od problemu wykorzystywania przez PLD instytucji religijnych w celu osiągnięcia lepszych wyników wyborczych.

Dr Marcin Socha – doktor nauk politycznych; analityk; adiunkt w Ośrodku Spraw Azjatyckich Uniwersytetu Łódzkiego (http://osa.uni.lodz.pl/); specjalizuje się w zakresie polityki klimatycznej Japonii, zmian społecznych i kulturowych we współczesnej Japonii oraz japońskiej polityki inwestycyjnej.

Tekst publikujemy dzięki uprzejmości Autora. Oryginalna wersja artykułu znajduje się tu.

Redakcja

Serwis Obserwator Międzynarodowy, jest niezależnym tytułem prezentującym wydarzenia i przemiany zachodzące we współczesnym świecie.

No Comments Yet

Comments are closed