Wietnam staje się coraz aktywniejszym graczem w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, zacieśniając więzi z krajami Grupy Wyszehradzkiej, co m.in. widać na przykładzie Węgier. Intensyfikacja relacji między Wietnamem a państwami Europy Środkowo-Wschodniej wskazuje jasno, że oprócz większych graczy takich jak Chiny, Korea Południowa czy Japonia, również państwa Azji Południowo-Wschodniej będą zabiegały o dobre stosunki z krajami regionu.
Autor: dr Michał Zaręba
Kolejnym rozdziałem w relacjach Hanoi z państwami Europy Środkowo-Wschodniej była wizyta sekretarza generalnego Komunistycznej Partii Wietnamu Nguyễn Phú Trọnga na Węgrzech między 8 a 11 września. Kluczowym jej elementem było ogłoszenie zawarcia wszechstronnego partnerstwa między Hanoi a Budapesztem, co miało podkreślić rosnące znaczenie bilateralnych relacji. Wizycie sekretarza Trọng na Węgrzech towarzyszyło również podpisanie licznych umów międzyministerialnych. Porozumienia sygnowały m. in. resorty obrony obydwu krajów czy wietnamskie Ministerstwo Zdrowia oraz węgierski resort Innowacji i Technologii. Umowę na lata 2019-21 zawarło również Ministerstwo Edukacji i Szkoleń Wietnamu oraz resort Zasobów Ludzkich rządu w Budapeszcie. Podpisane również zostało porozumienie w zakresie pomocy prawnej i sądowniczej, czego efektem była kilka dni później wizyta w Hanoi Pétra Polta, Prokuratora Generalnego Węgier. Politycy podkreślili również szczególną rolę Wietnamsko-Węgierskiego Wspólnego Komitetu Współpracy Ekonomicznej, który ich zdaniem w ostatnich latach przyczynił się do intensyfikacji kontaktów gospodarczych między Hanoi a Budapesztem.
Wizyta delegacji wietnamskiej na Węgrzech przyniosła również efekty w postaci innych porozumień, takich jak chociażby między Węgierskim Stowarzyszeniem Wód a władzami prowincji Quảng Nam, Vĩnh Long i Thanh Hóa w zakresie uzdatniania wody i konsultacji w kwestiach związanych z zasobami rzek. Z tej okazji Trọng odbył również wizytę w leżącym nad brzegiem Dunaju partnerskim mieście wietnamskiego Hội An, Szentendre, gdzie z miejscowymi władzami rozmawiał o sytuacji hydrologicznej na Węgrzech i w Wietnamie. Pobyt lidera Komunistycznej Partii Wietnamu obfitował również w spotkania z innymi politykami rządzącej na Węgrzech Partii Fidesz, takimi jak prezydent János Áder czy wiceprzewodniczący Zgromadzenia Narodowego Csaba Hende, ale i reprezentującymi lewą stronę węgierskiej sceny politycznej Bertalanem Tóthem, liderem Socjalistycznej Partii Węgier oraz Gyulą Thürmerem, przewodniczącym Węgierskiej Partii Pracujących.
Wietnam staje się coraz aktywniejszym graczem w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, zacieśniając więzi z krajami Grupy Wyszehradzkiej, co m.in. widać na przykładzie Węgier. Dla Wietnamu wzmacnianie sojuszy z krajami EŚW jest elementem budowania poparcia wśród członków Unii Europejskiej dla podpisania Umowy o wolnym handlu między UE a Hanoi (EVFTA – EU-Vietnam Free Trade Agreement). Z uwagi na bliskie kontakty w czasach zimnowojennych i liczną wietnamską diasporę, kraje tego regionu są postrzegane jako partnerzy, którzy mogą pozytywnie wpłynąć na proces negocjacyjny i ratyfikacyjny. Węgry, choć pozostają czwartym partnerem handlowym Wietnamu spośród krajów V4, aktywnie działają na rzecz zacieśnienia relacji z Hanoi, czego przejawem była również wizyta Orbána w Wietnamie we wrześniu zeszłego roku. W oczach Budapesztu rząd w Hanoi jest widziany jako katalizator współpracy z pozostałymi państwami Azji Południowo-Wschodniej.
Wartą odnotowania jest również wizyta szefa estońskiej dyplomacji w Hanoi, która miała miejsce w połowie września. Obecność Svena Miksera w Wietnamie wiązała się głównie z rozmowami na temat pomocy rządu w Tallinie we wprowadzaniu administracji elektronicznej w Wietnamie. Gabinet premiera Nguyễn Xuân Phúca zainteresowany jest bowiem wprowadzaniem e-administracji w kraju, a Estonia pozostaje wzorcowym krajem, jeśli chodzi o wdrażanie tego typu rozwiązań. Premier rządu w Hanoi wyraził nadzieję, że Tallin zgodzi się na wysłanie estońskich ekspertów, którzy mogliby szkolić wietnamskich urzędników. Mikser spotkał się również ze swoim odpowiednikiem Phạm Bình Minhem, na którego zaproszenie przyleciał do Hanoi. Podczas rozmów politycy podpisali Umowę o uniknięciu podwójnego opodatkowania dla obywateli obydwu państw, a Mikser zapewnił o poparciu swojego rządu dla podpisania EVFTA.
Ponadto w relacjach z Wietnamem swoją obecność zaznaczyła Bułgaria. W połowie września wizytę złożył minister gospodarki Bułgarii Emił Karanikołow, który został zaproszony przez wicepremiera Vương Đình Huệ. Jego wizyta była m. in. związana z odbywającym się w Ho Chi Minh Wietnamsko-Bułgarskim Forum Biznesowym oraz miała na celu organizację spotkań z przedstawicielami Ministerstwa Przemysłu i Handlu. Karanikołow rozmawiał między innymi z szefem resortu Trần Tuấn Anhem oraz reprezentantami wietnamskich potentatów branży naftowej Vietnam Oil and Gas Group (PetroVietnam). Rząd w Sofii, podobnie jak Węgry, również wsparł starania Hanoi w podpisaniu EVFTA, licząc na potencjalne korzyści, jakie może przynieść współpraca z Wietnamem w ramach Unii Europejskiej. Obecnie Bułgaria prowadzi w Wietnamie 11 bezpośrednich inwestycji zagranicznych, wartych ok. 58 mln USD. Obie strony liczą, że EVFTA przyczyni się do ich wzrostu i doprowadzi do podniesienia poziomu wymiany handlowej.
W Senacie RP odbyła się natomiast konferencja „Wymiana gospodarcza, naukowa i kulturalna między Polską a Wietnamem”, podczas której obecny był Trương Hòa Bình. Wizyta wietnamskiego wicepremiera była odpowiedzią na zaproszenie wiceszefa polskiego gabinetu i ministra nauki i szkolnictwa wyższego Jarosława Gowina. Spotkanie zorganizowano dzięki aktywności Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności oraz inicjatywie Andrzeja Stanisławka i Grzegorza Napieralskiego. Trương został również przyjęty przez marszałka Senatu Stefana Karczewskiego, a w dyskusji udział wzięli m.in. były poseł Tadeusz Iwiński, doradca prezydenta Bogusław Winid oraz wiceminister przedsiębiorczości i technologii Tadeusz Kościński. Ten ostatni stwierdził, iż to właśnie Wietnam został uznany przez Polskę jako jeden z pięciu kluczowych obszarów, gdzie będą prowadzone zintensyfikowane działania promocyjne w celu zacieśnienia współpracy gospodarczej. Kilka dni wcześniej na Światowym Forum Ekonomicznym ASEAN, odbywającym się w Hanoi, obecny był kierownik Zagranicznego Biura Handlowego w Ho Chi Minh Piotr Harasimowicz, który rozmawiał m.in. z przedstawicielami VietJetu o współpracy polsko-wietnamskiej.
Intensyfikacja relacji między Wietnamem a państwami Europy Środkowo-Wschodniej wskazuje jasno, że oprócz większych graczy takich jak Chiny, Korea Południowa czy Japonia, również państwa Azji Południowo-Wschodniej będą zabiegały o dobre stosunki z krajami regionu. Podobnie jak w przypadku relacji z Chinami Węgry wydają się być państwem wiodącym prym. To wynik przyjętej polityki „otwarcia na wschód” lansowanej przez rząd Victora Orbána. Interesującym faktem jest aktywność Estonii, która nie przejawia zbytniego entuzjazmu, jeśli chodzi o format współpracy 16+1. W tym kontekście rząd w Tallinie poszukuje partnera, który będzie bardziej odpowiadał skali i możliwością państwa, a Wietnam wydaje się być odpowiedni graczem. Całość działań wietnamskich prowadzi to poszukiwania wsparcia dla podpisania Umowy o strefie wolnego handlu z Unią Europejską, a ta w obliczu narastających kontrowersji z Chinami powinna zostać sygnowana w nieodległej przyszłości.
Dr Michał Zaręba – analityk Ośrodka Spraw Azjatyckich Uniwersytetu Łódzkiego. Autor publikujemy dzięki uprzejmości Autora. Oryginalny tekst znajduje się pod adresem: http://osa.uni.lodz.pl/?p=8662.
