W ciągu półtora roku wojny w Ukrainie status Jewgienija Prigożyna w rosyjskim pionie zmienił się dramatycznie kilka razy. Jeszcze wiosną 2023 r. władze rosyjskie upierały się, że państwo nie ma nic wspólnego z Prigożynem ani stworzoną przez niego grupą Wagnera.
Autor: Alisa Zełenska
Sytuacja ostatecznie wymknęła się spod kontroli w nocy 23 czerwca, kiedy to Prigożyn oskarżył Siergieja Szojgu o wydanie rozkazu uderzenia na obozy polowe Wagnera (nie ma dowodów na to, że takie uderzenie faktycznie miało miejsce). Następnie ogłosił „marsz sprawiedliwości” do Moskwy. Bunt PKW „Wagner”, również bunt Prigożyna – został zainicjowany 23 czerwca 2023 r., który rozpoczął się od oświadczeń właściciela firmy Jewgienija Prigożyna przeciwko rosyjskiemu Ministerstwu Obrony, co zostało uznane przez rosyjskie władze za próbę buntu. Minęły dokładnie dwa miesiące i w środę wieczorem, 23 sierpnia, biznesowy odrzutowiec Embraer Legacy 600 rozbił się w pobliżu Tweru. Samolot rozpadł się w powietrzu.
Samolot był powiązany z założycielem PKW „Wagner” Jewgienijem Prigożynem. Rosaviatsia poinformowała, że osoba o tym imieniu i nazwisku znajdowała się na liście pasażerów samolotu, na pokładzie zginęło 10 osób. 23 sierpnia Prigożyn i jego najbliżsi współpracownicy wracali do Petersburga z Afryki, po nawiązaniu połączenia w Moskwie. Dwa dni wcześniej to właśnie z Afryki Prigożyn nagrał swoją ostatnią wiadomość wideo – powiedział, że PKW Wagner uczyni Rosję „jeszcze większą na wszystkich kontynentach”. Było bardzo prawdopodobne, że zostanie zabity po zamieszkach, ale gdzie i kiedy – nie było oczywiste. . Najbardziej prawdopodobna wersja katastrofy lotniczej jest taka, że katastrofa została zainscenizowana przez Federalną Służbę Bezpieczeństwa. Wyniki badań molekularno-genetycznych wykazały, że tożsamość osób zabitych w katastrofie lotniczej w regionie Tweru odpowiada liście w manifeście lotu, poinformował Komitet Śledczy Rosji. W ten sposób agencja potwierdziła śmierć założyciela PKW „Wagner” Jewgienija Prigożyna i jego dowódcy Dmitrija Utkina. Były restaurator, a później „kucharz” Putina Jewgienij Prigożyn został właścicielem prywatnej firmy wojskowej Wagner, której najemnicy walczą przeciwko Ukrainie.
Zanim pojawił się w mediach jako wojskowy, Prigożyn spędził dziewięć lat za kratkami w 1979 roku pod zarzutem grupowego napadu, oszustwa i udziału nieletnich w prostytucji. Po opuszczeniu więzienia zaczął rozwijać biznes w sektorze spożywczym i został restauratorem w Petersburgu. Od końca XXI wieku Prigożyn koncentruje swoje wysiłki na Moskwie. Pod koniec 2012 r. rosyjskie Ministerstwo Obrony podpisało umowę z należącą do Prigożina firmą Concord o wartości 50 mld rubli. To właśnie wtedy stał się on głównym dostawcą żywności dla rosyjskiej armii i zyskał przydomek „kucharza Putina”. W 2013 r. w Rosji powstał Korpus Słowiański, do którego rekrutowano najemników z całego kraju. Jego właścicielem był Prigożin, a dowódcą Dmitrij Utkin, ze znakiem wywoławczym „Wagner”, który otrzymał na cześć uwielbianego przez Hitlera kompozytora Richarda Wagnera. W ramach umowy z Baszarem al-Assadem, pierwsi najemnicy udali się do Syrii we wrześniu 2013 roku. To właśnie tam Utkin otrzymał swój znak rozpoznawczy, od którego wzięła się nazwa PKW. Później korpus najemników Slavic Corps został przemianowany na Wagner PKW, gdzie Utkin został dowódcą i prawą ręką właściciela, Jewhena Prigożyna. Ludzie Wagnera, przy zbrojnym i finansowym wsparciu Kremla, wykonywali misje w Sudanie, Libii, Republice Środkowoafrykańskiej, a później znaleźli się na wojnie w Syrii i Donbasie. Od marca 2022 r. ta PKW jest uważana za prawdopodobnie najbardziej zdolną rosyjską siłę walczącą na Ukrainie. Jedno jest pewne: Prigożyn został wyeliminowany przez Putina. Nie zamierzał wybaczyć zdrady, a także upokorzenia i strachu, których doświadczył podczas buntu „kucharza”. Prezydent Rosji powiedział, że „składa kondolencje rodzinom zabitych” w katastrofie lotniczej, jak powiedział przywódca Kremla podczas spotkania z liderem tak zwanej „DRL” Denisem Puszylinem. Putin zauważył również, że znał Prigożyna „od bardzo dawna” i nazwał go „człowiekiem o skomplikowanym losie”.
Alisa Zełenska – ukraińska dziennikarka, prowadzi kilka blogów dla różnych firm, szef produkcji wideo w Kijowie
