Począwszy od wczoraj wydarzenia w Rosji rozwijają się tak szybko, powodując, że wiele było sceptycznych ocen co do tego, czy działanie szefa Grupy Wagnera Jewgienija Prigożyna to prawda, czy zakrojona na szeroką skalę operacja informacyjna. Jednak otwarcie sprawy przez FSB w sprawie „zbrojnej rebelii” (dopiero po raz drugi w historii Rosji) i alarmowa transmisja wiadomości w rosyjskiej telewizji, która po prostu powtórzyła wersję oficjalnych władz, ostatecznie rozwiały wątpliwości, że Kreml ma poważne kłopoty.
Autor: Pawło Łodyn
Nie jest już ważne, czy ostrzał bazy Wagnera przez rosyjskie Ministerstwo Obrony był prawdziwy, czy tylko prowokacją mającą na celu usunięcie znienawidzonych Szojgu i Gierasimowa. Faktem pozostaje, że nawet po wezwaniach do zaprzestania ze strony lojalnego generała Surowikina, zgodnie z zapowiedziami, 25 000 bojowników pod kontrolą Prigożyna zajęło Rostów nad Donem, gdzie znajduje się siedziba Południowego Okręgu Wojskowego. Próby negocjacji na miejscu ze strony rosyjskich generałów nie powiodły się, doszło nawet do pierwszego starcia zbrojnego – ludzie Wagnera zestrzelili helikoptery Ministerstwa Obrony. Później zachodnie media donosiły, że rebelianci zajęli także Woroneż. Warto zauważyć, że siły obronne nie wykazały większego oporu, a plotki krąży się, że część armii i sił bezpieczeństwa wspierają działania Prigożyna. Z wyjątkiem kolaborantów na okupowanych terytoriach, większość gubernatorów informuje o kontrolowaniu sytuacji, jednak nie deklaruje publicznie swojej lojalności wobec obecnego prezydenta.
Kremlowski dyktator zajął oficjalne stanowisko w celu stłumienia buntu, przypominając wojnę domową z 1917 roku. Rosyjscy propagandyści porównują go już do powstania Korniłowa czy marszu Mussoliniego na Rzym w 1922 roku. W obwodzie woroneskim i moskiewskim wprowadzono reżim operacji antyterrorystycznej, co oznacza przekazanie kontroli FSB. Według wywiadu brytyjskiego, w najbliższym czasie najważniejszą rolę odegra lojalność sił bezpieczeństwa, przede wszystkim Gwardii Rosyjskiej.
Bezchmurne niebo nad Rosją
Na Kremlu stworzono kruchy mechanizm władzy, pozwalając rosnąć wpływom prywatnej armii równoległej do sił zbrojnych. Jest to typowy błąd wielu reżimów dyktatorskich, który często prowadził do ich obalenia. Nie jest już tak ważne, na czyją korzyść kończy się konfrontacja – lojalność całego pionu wobec Putina zostaje ostatecznie podważona, co będzie miało fundamentalne konsekwencje dla wojny. Nad całą Rosją jest dziś bezchmurne niebo – nie dlatego, że wszystko jest pod kontrolą i „postępuje zgodnie z planem”. Podobne słowa stały się hasłem początku buntu w Hiszpanii w 1936 roku. Później doprowadziło to do wojny domowej.
Pawło Łodyn – dyrektor wykonawczy Centrum Narracji Politycznych Demokracji; korespondent portalu „Obserwator Międzynarodowy” w Ukrainie
