Posłańcy oferujący pokój [KOMENTARZ]

Od początku roku można zaobserwować pewną tendencję: im bardziej aktywna jest debata publiczna na temat możliwej ukraińskiej kontrofensywy, a także zapowiedź nowych dostaw zachodniej broni dla Ukrainy, tym częstsze są oferty światowych przywódców dotyczące mediacji w rozmowach pokojowych między Kijowem a Moskwą. I można się tylko domyślać, co każdy z międzynarodowych aktorów kryje za tymi wezwaniami: prawdziwe pragnienie osiągnięcia rozejmu, otrzymanie premii politycznych z laurów mediatora lub próbę potajemnej pomocy Kremlowi w kupieniu czasu na przegrupowanie sił rosyjskich.

Li Hui, chiński dyplomata, specjalny przedstawiciel Pekinu ds. Euroazji / fot. Council.gov.ru, CC BY 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=52282980

Autor: Pawło Łodyn

Przez długi czas wielu oczekiwało, jakie oficjalne stanowisko zajmie Pekin w sprawie rosyjskiej agresji. Jednak punkty przedstawione w rocznicę rosyjskiej inwazji na pełną skalę nie stanowiły pełnoprawnego planu pokojowego. Niemniej, aby wzmocnić powagę swoich intencji, chiński przywódca porozmawiał w końcu z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim w marcu, a ukraiński ambasador został wysłany do Chin po długiej nieobecności. Funkcję konsultacji i przygotowania negocjacji w Pekinie powierzono byłemu ambasadorowi w Rosji, specjalnemu przedstawicielowi ds. Eurazji Li Hui, któremu w maju w Kijowie oficjalnie przekazano ukraińskie podejście. Węgierskie MSZ szybko poparło chińską inicjatywę pokojową, ale Budapeszt coraz częściej staje po stronie agresora w oficjalnej retoryce i działaniach (np. blokując pomoc wojskową dla Kijowa, domagając się zniesienia sankcji wobec banku podejrzanego o udzielanie pożyczek rosyjskim wojskowym i uznając rosyjską jurysdykcję nad okupowanymi terytoriami).

Prezydent Brazylii Lula da Silva, wybrany na trzecią kadencję, również postanowił wyróżnić się na arenie międzynarodowej, proponując swój plan zakończenia najkrwawszej obecnie wojny na świecie. Ogłoszono bardziej konkretny mechanizm — utworzenie grupy państw mediujących, tak zwanej „politycznej G20”. Inicjatywa ta została jednak chłodno przyjęta w Kijowie, biorąc pod uwagę, że w wywiadzie dla CNN brazylijski przywódca dopuścił możliwość oddania przez Ukrainę okupowanego Krymu. Papież, który wielokrotnie był krytykowany za brak wyraźnego rozróżnienia między rolą agresora i ofiary w swojej retoryce i działaniach (jak na przykład podczas wspólnego noszenia krzyża przez Ukrainkę i Rosjankę), zasugerował również, że dąży nie publicznie do misji pokojowej. Funkcja ta została już powierzona kardynałowi Mateo Zuppi. Prezydent Turcji Erdoğan również wielokrotnie sugerował rolę mediatora, a na początku stycznia wprost oskarżył kremlowskiego dyktatora o agresję i wezwał do zawieszenia broni. Wreszcie, delegacja z sześciu krajów afrykańskich – RPA, Republiki Konga, Senegalu, Ugandy i Zambii – planuje odwiedzić Kijów i Moskwę w czerwcu, aby zainicjować proces negocjacji.

Ukraiński minister spraw zagranicznych Dmytro Kułeba powiedział, że jest gotowy do omówienia wszelkich planów pokojowych opartych na dwóch zasadach: niemożności przekazania ukraińskich terytoriów Rosji i niedopuszczalności zamrożenia konfliktu. Jednocześnie Kijów nalega na „formułę pokojową” prezydenta Zełenskiego, która obejmuje szerszy kontekst bezpieczeństwa międzynarodowego i jest elastyczna — każdy może wybrać dowolny punkt z proponowanego planu i go poprzeć. Rosyjska propaganda aktywnie pracuje nad zdyskredytowaniem ukraińskiego planu, który został poparty przez Zgromadzenie Ogólne ONZ.

W każdym razie praktyka międzynarodowa pokazuje, że negocjacje pokojowe wymagają woli obu stron, a także jasnego określenia ról agresora i ofiary, ze wszystkimi konsekwencjami prawnymi i politycznymi. Jednak rosyjski agresor jeszcze tego nie zrozumiał. Siły Zbrojne Ukrainy nadal intensywnie nad tym pracują.

Pawło Łodyn – dyrektor wykonawczy Centrum Narracji Politycznych Demokracji; korespondent portalu „Obserwator Międzynarodowy” w Ukrainie

Redakcja

Serwis Obserwator Międzynarodowy, jest niezależnym tytułem prezentującym wydarzenia i przemiany zachodzące we współczesnym świecie.

No Comments Yet

Comments are closed