Pierwszy Globalny Szczyt Pokojowy w sprawie toczącej się wojny w Ukrainie, który zgromadził przedstawicieli ponad 90 państw, z których 57 przybyło na poziomie przywódców, dobiegł końca w Bürgenstock w Szwajcarii. Rosja i Chiny nie uczestniczyły w tym wydarzeniu. Warto przyjrzeć się rezultatom szczytu.
Autor: Alisa Zełenska
Idea szczytu pokojowego pojawiła się wśród kręgów władzy w Kijowie pod koniec 2022 roku. Pomysł polegał na zebraniu przedstawicieli całego świata w jednym miejscu, pozyskaniu ich poparcia, a następnie, w imieniu całej społeczności międzynarodowej, przedstawieniu Moskwie planu wprowadzenia pokoju, a tym samym zakończenia wojny. Czas wprowadził poprawki do tego planu. Rosja zdołała wyrównać sytuację na froncie, a nawet rozpoczęła nową ofensywę przeciwko ukraińskim pozycjom. Chiny, na których kluczową rolę w potencjalnym procesie pokojowym liczono w Kijowie, jeszcze bardziej zbliżyły się do Moskwy. Konflikt na Bliskim Wschodzie coraz bardziej odciąga uwagę świata od Ukrainy. Wszystkie te i inne czynniki doprowadziły do tego, że długo oczekiwany szczyt pokojowy odbył się w innych realiach geopolitycznych i czysto militarnych, niż początkowo przewidywali jego inicjatorzy.
W przeddzień Globalnego Szczytu Pokojowego, 14 czerwca, na spotkaniu z rosyjskim MSZ, Władimir Putin powiedział, że jednym z warunków rozpoczęcia negocjacji z Kijowem jest całkowite wycofanie ukraińskich wojsk z obwodów ługańskiego, donieckiego, zaporoskiego i chersońskiego. Według Kremla, Ukraina powinna również zadeklarować, że nie planuje przystąpienia do NATO. Ukraińskie ministerstwo spraw zagranicznych odpowiedziało na to oświadczenie, zauważając, że szereg oświadczenia Władimira Putina demonstrują bojaźń Rosji przed faktycznym zaprowadzeniem pokoju. Światowi przywódcy wyrazili swoje poparcie dla Ukrainy i potępili „pokojowe” propozycje Putina. Prezydent Ukrainy powiedział, że Rosja nie była obecna na szczycie w Szwajcarii, ponieważ „gdyby Rosja była zainteresowana pokojem, nie byłoby wojny”. Zełenski zauważył, że po tym, jak szczyt uzgodni plan działania, zostanie on przekazany przedstawicielom Rosji.
Deklaracja końcowa Globalnego Szczytu Pokoju została podpisana przez 80 krajów i 4 organizacje. Dokument wzywa Rosję do przekazania Ukrainie elektrowni jądrowej w Zaporożu oraz zwrotu więźniów i cywilnych zakładników. Dokument został podpisany nie tylko przez kraje, które aktywnie wspierają Ukrainę bronią i finansami, ale także przez te, które zajęły neutralne lub kontrowersyjne stanowisko. Należą do nich Gruzja, Węgry, Serbia, Słowacja i Turcja. Wśród sygnatariuszy nie ma jednak Arabii Saudyjskiej, Tajlandii, Indii, Meksyku, RPA, Brazylii i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Prezydent Ukrainy jest przekonany, że szczyt może podjąć praktyczne kroki w kierunku pokoju.
Alisa Zełenska – ukraińska dziennikarka, prowadzi kilka blogów dla różnych firm, szef produkcji wideo w Kijowie
