21 listopada każdego roku Ukraina obchodzi Dzień Godności i Wolności, upamiętniający wydarzenia Pomarańczowej Rewolucji z 2004 r. i Rewolucji Godności z przełomu 2013 i 2014 r. W tym roku święto to odbyło się na tle inwazji Rosji na pełną skalę. Ukraina ponownie walczy o swoją wolność i niepodległość, broniąc się przed rosyjskim agresorem.
Autor: Alisa Zełenska
Zmiany polityczne i społeczne w Ukrainie od 30 listopada 2013 r. do lutego 2014 r. spowodowane zostały przez niezgodę obywateli Ukrainy na bezprawne rozgonienie pokojowej akcji studentów i działaczy społecznych, która rozpoczęła się 21 listopada 2013 r. Uczestnicy protestowali przeciwko odejściu kierownictwa politycznego kraju z prawnie ustalonego kursu integracji europejskiej i dalszemu odrzuceniu zachodniego wektora polityki zagranicznej władz ukraińskich.
Jednym z głównych powodów protestów była nadmierna koncentracja władzy w rękach Wiktora Janukowycza i jego partii, niechęć narodu ukraińskiego do pogodzenia się z przekształceniem kraju nie tylko de facto, ale także de iure w jedną z kolonii Rosji. Janukowycz miał stosunkowo niewiele uprawnień, w momencie wyboru na urząd prezydenta Ukrainy w 2010 r. 30 września 2010, Trybunał Konstytucyjny zatwierdził zmianę ustawy zasadniczej z 1996 r., w tym prezydencko-parlamentarną formę rządu w miejsce parlamentarno-prezydenckiej. W ten sposób Janukowycz złamał wcześniej zbudowany system kontroli i równowagi. Dopiero dzięki zwycięstwu Majdanu udało się przywrócić prezydenturę do ram określonych w kompromisie z 2004 roku.
W nocy z 21 na 22 lutego Wiktor Janukowycz z najbliższym otoczeniem opuścił kraj. Początkowo wyjechał do Charkowa, gdzie przy wsparciu Rosji próbował zorganizować Kongres w celu oddzielenia wschodnich regionów od Ukrainy. Jednak plan ten się nie powiódł. Janukowycz i większość członków jego rządu uciekli do Rosji.
Rewolucja Godności pozostawiła głęboki, definiujący tożsamość narodu i niezapomniany ślad w historii. Bohaterowie walczyli o nowe życie, które można było osiągnąć poprzez kompleksowe reformy. W przeciwieństwie do wydarzeń Pomarańczowej Rewolucji, tym razem obrona godności i wolności kosztowała wiele istnień ukraińskich patriotów: zginęło 106 osób, a ponad 2 tysiące zostało rannych. Jednym z haseł działaczy była „jedna Ukraina”, która miała wówczas nieco drugorzędny charakter, jednak okazała się prorocza. Zyskaliśmy jedność duchową, ale straciliśmy jedność terytorialną i życie naszych bohaterów.
Po rewolucji, którą uważa się za zwycięską, Ukraina straciła Krym oraz część wschodnich regionów, okupowanych od 2014 r. przez Federację Rosyjską. Godność i wolność to coś, czego okupanci jednak nigdy nie mieli i nie będą mieli. Codziennie miliony Ukraińców udowadniają, że skutecznie powstrzymują wroga. W ciągu tych dziewięciu lat wiara w siebie i siłę swojego kraju tylko się wzmocniła. Nie bez powodu.
Alisa Zełenska – ukraińska dziennikarka, prowadzi kilka blogów dla różnych firm, szef produkcji wideo w Kijowie
