Dane dotyczące handlu zagranicznego w pierwszych czterech miesiącach roku 2019 pokazały umocnienie pozycji polskich eksporterów na odległych rynkach, takich jak USA, Kanada czy Japonia, gdzie wzrost eksportu wyniósł odpowiednio 14,5%, 22% i 32%. Pomimo tego, że handel naszego kraju jest uzależniony od Unii Europejskiej dane te wskazują na postępującą dywersyfikację kierunków polskiego eksportu. Warto zwrócić uwagę na kilka czynników, które mogą doprowadzić do wzmocnienia współpracy handlowo-inwestycyjnej pomiędzy Polską a Japonią w nadchodzących miesiącach.
Autor: dr Marcin Socha
Jednym z najważniejszych impulsów do rozwoju kontaktów handlowych jest wejście w życie umowy o wolnym handlu pomiędzy Japonią i Unią Europejską EPA. Warto również zwrócić uwagę na fakt, że po opuszczeniu Partnerstwa Transpacyficznego przez Stany Zjednoczone, na czele inicjatywy stanął rząd w Tokio, który współpracuje z państwami europejskimi w celu promocji wolnego handlu. Podczas ostatniego spotkania premiera Abe Shinzō z premierem Mateuszem Morawieckim w Bratysławie przywódcy zapowiedzieli dalszą intensyfikację współpracy handlowej. Podpisanie partnerstwa gospodarczego wyraźnie przekłada się na wzrost zainteresowania polskich firm wejściem na japoński rynek. Shimizu Mikihiko, dyrektor JETRO Polska twierdzi, że w ciągu ostatniego roku do biura w Warszawie zgłosiło się ponad 350 firm zainteresowanych współpracą.
Portal Business Insider w wywiadzie z Miyamoto Hiromichim, dyrektorem zarządzającym Japońskiego Instytutu Inwestycji Zagranicznych (JOI, Japan Institute for Ovearseas Investment) wskazuje na wzrost zainteresowania Polską wśród japońskich firm które, planują przeniesienie produkcji w związku z Brexitem. Polska jest bardziej atrakcyjnym kierunkiem, dla japońskich firm z sektora samochodowego, elektronicznego i maszynowego niż inne państwa z regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Do elementów przewagi należy zaliczyć tańszą siłę roboczą, większą liczbę pracowników oraz bezpośrednie sąsiedztwo z Niemcami, które są największym rynkiem wewnątrz UE. Zdaniem dyrektora JOI w celu przyciągnięcia japońskich inwestorów opuszczających Wyspy Brytyjskie polski rząd powinien przygotować ofertę obejmującą takie zachęty jak: ulgi podatkowe, specjalne koszty wynajmu terenu, warunków rozbudowy infrastruktury.
Kolejnym elementem, który może zwiększyć zainteresowanie japońskiego rządu współpracą z Polską może być silniejsza aktywność Chin w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, która zmusza władze w Tokio do próby zrównoważenia ich rosnącej pozycji. W tym samym czasie kiedy w Pekinie odbywało się Forum Pasa i Szlaku, a Włochy i Grecja ogłaszały przystąpienie do BRI, Abe Shinzō odwiedził Brukselę, Rzym i Bratysławę. Podczas szczytu V4-Japonia japoński przywódca zaproponował członkom Grupy Wyszehradzkiej udział w projekcie infrastrukturalnym, pod hasłem inwestycji „wysokiej jakości” (quality infrastructure investment). Przy bezpośrednim wsparciu rządu, ambasad i instytucji otoczenia biznesu japońskie koncerny prowadzą szereg rozmów dotyczących wspólnych projektów energetycznych i współpracy badawczej. Jednym z potencjalnych obszarów współpracy jest energetyka jądrowa, o czym świadczyć podpisane na początku roku polsko-japońskie porozumienie dotyczące budowy testowego reaktora wysokotemperaturowego HTGR. Japońskie koncerny są również zainteresowane projektem budowy pierwszego polskiego reaktora jądrowego. Jeżeli projekt przejdzie do etapu realizacji Japonia będzie musiała zmierzyć się z konkurencją ze strony europejskich i amerykańskich producentów. W czerwcu Polska i Stany Zjednoczone podpisały memorandum o współpracy w dziedzinie cywilnego wykorzystania energii jądrowej.
Kolejnym bodźcem do rozwoju kontaktów jest oczywiście setna rocznica nawiązania stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską a Japonią. Od początku roku 2019 na terenie obu państw będzie realizowany szereg wydarzeń promujących wspólne projekty z zakresu kultury, historii i nauki. Jednymi z ciekawszych wydarzeń była majowa wizyta wiceministra kultury Pawła Lewandowskiego w Kioto oraz planowana na przełom czerwca i lipca wizyta księcia Fumihito, który wraz z małżonką odwiedzą Polskę i Finlandię. Wspólna rocznica jest świetną okazją do nawiązania współpracy na szczeblu lokalnym. W maju na zaproszenie Ambasady RP w Tokio do Japonii poleciała delegacja Uniwersytetu Łódzkiego, której celem było nawiązanie współpracy z uniwersytetami z regionów Kansai i Kantō. W tym samym miesiącu doszło do podpisania porozumienia partnerskiego pomiędzy miastami Otwock i Oarai, które posiadają długą historię współpracy naukowo-badawczej. W czerwcu do Japonii udała się delegacja z województwa podkarpackiego, która odwiedziła między innymi prefekturę Aichi. Wyżej wskazane fakty sugerują, że współpraca na poziomie województw, miast oraz uniwersytetów zaowocuje realizacją nowych projektów handlowych, inwestycyjnych i badawczych.
Dr Marcin Socha – doktor nauk politycznych; analityk; adiunkt w Ośrodku Spraw Azjatyckich Uniwersytetu Łódzkiego (http://osa.uni.lodz.pl/); specjalizuje się w zakresie polityki klimatycznej Japonii zmian społecznych oraz kulturowych we współczesnej Japonii oraz japońskiej polityki inwestycyjnej.
Tekst publikujemy dzięki uprzejmości Autora. Oryginalna wersja artykułu znajduje się tu.
