Z czym możemy kojarzyć czasy, w których obecnie żyjemy, tj. początek XXI wieku? Z pewnością wielu z nas odpowie, że rozwojem technologicznym i postępem w globalizacji. Inni zaś, że to okres wielkich zmian politycznych na mapie świata. Niestety, obecne stulecie naznaczone jest także czymś, co przeraża i osłabia nasz świat. Mowa tu oczywiście o światowym terroryzmie. Dla portalu Obserwator Międzynarodowy Mateusz Osiecki recenzuje książkę mjr. Macieja Zimnego pt.: „Terroryzm samobójczy”.
Autor: Mateusz Osiecki
W ostatnich dekadach zaobserwowaliśmy niepokojący „rozkwit” szczególnie jednej dziedziny tego okrutnego zjawiska, a mianowicie terroryzmu samobójczego. Sytuacje, w których ekstremiści zrzeszeni w organizacje terrorystyczne wysadzają się w stacjach metra, na lotniskach czy centrach handlowych, realizując przy tym cele, które uważają za absolutnie słuszne stały się przedmiotem badań naukowców z całego świata. Jednym z reprezentantów polskiej nauki, który zajmuje się tą tematyką jest mjr Maciej Zimny. Swoje spostrzeżenia i wyniki badań zaprezentował on w książce pt. „Terroryzm samobójczy. Fakty, geneza, analiza”, która niedawno ukazała się nakładem wydawnictwa Difin.
Jako że tematyka terroryzmu jest mi bardzo bliska (oczywiście wyłącznie w sferze naukowej), usiadłem do czytania książki z wypiekami na twarzy. Tym bardziej, że jej autorem jest znawca terroryzmu – oficer wojsk specjalnych w stopniu majora i doktor nauk wojskowych. Czyli naukowiec i praktyk zarazem. Byłem niezmiernie ciekaw jak na bazie własnych doświadczeń i przeprowadzonych badań autor zanalizuje zjawisko terroryzmu samobójczego. I przyznam od razu, że zdecydowanie się nie zawiodłem.
Zacznę od tego, że tytułowy terroryzm samobójczy to coś, co obserwujemy niemal codziennie. W czasach szczególnej aktywności bojówek Hamasu czy członków Państwa Islamskiego media niemal „zalewają” nas doniesieniami o kolejnych atakach terrorystycznych, w których sprawcy wysadzają się w powietrze, czyniąc przy tym ogromne szkody i zabijając setki ludzi. Wielu z nas zadaje sobie pytania: „co siedzi w głowie takiego człowieka?”, „jak oni to wszystko zorganizowali?”, „dlaczego służby specjalne tego nie wykryły?”. Autor książki zadbał o to, aby żadne z tych pytań nie pozostało bez odpowiedzi, albowiem potraktował temat bardzo kompleksowo, wręcz multidyscyplinarnie. W analizie zjawiska wykorzystał wiedzę zarówno z zakresu nauk wojskowych, jak i psychologii, prawa czy nauk ścisłych. Dzięki temu lektura staje się solidnym zastrzykiem intelektualnym, a o to przecież chodzi w publikacjach naukowych.
Pomimo sporego ładunku informacyjnego, autor „ułożył” swoje przemyślenia w bardzo logicznym porządku. Zaczynamy więc od historii zjawiska wraz z przeglądem większych organizacji praktykujących tę formę terroryzmu, by następnie dowiedzieć się więcej o planowaniu i organizacji zamachów oraz m.in. udziale kobiet i dzieci w tym procederze. Książkę zamykają empiryczne rozważania dotyczące parametrów zamachów, takich jak siła wybuchu ładunku czy szanse powodzenia ataku. Autor przytacza wielokrotnie przykłady „z życia”, aby uzmysłowić nam jak w praktyce wygląda cały proces organizowania zamachów ze strony oprawców oraz ich zapobiegania ze strony służb antyterrorystycznych. Dzięki takiemu układowi treści w żadnym momencie nie poczujemy się „zagubieni” w rozważaniach i szybko zrozumiemy działanie tej skomplikowanej machiny terrorystycznej.
Pomimo, iż książka jest publikacją par excellence naukową, to wyróżnia się wykorzystaniem w narracji względnie prostego i przystępnego, choć nadal bardzo fachowego języka. O ile to, co odstrasza wielu z nas od lektury książek stricte naukowych, jest posługiwanie się przez autorem tak nielubianym „przyciężkim stylem”, o tyle „Terroryzm samobójczy” zdecydowanie jest odpowiednią pozycją także dla tych, którzy na co dzień nie mają do czynienia z publikacjami typowo badawczymi. Kolejny zatem plus dla Zimnego.
Wreszcie, pochwalić muszę autora za obiektywne podejście do tematu. Terroryzm i dziedziny pokrewne wywołują w społeczeństwie bardzo skrajne emocje, które bardzo kształtują nasze poglądy, zwłaszcza polityczne. Gdy jeszcze do tego zamachy mają miejsce w czasach, gdy głównymi problemami są: napływ fali uchodźców do krajów europejskich, populistyczna polityka przywódców wpływowych państw oraz (permanentna) wojna na Bliskim Wschodzie, trudno jest czasem zachować obiektywizm w dyskusjach, także naukowych. Ale, jak już pisałem, Zimny z tego zadania wywiązuje się kapitalnie. Argumentując swoje tezy posługuje się przede wszystkim faktami oraz rzeczywistymi danymi, tak że sam czytelnik dalej oceni, czy dana polityka jest dobra lub zła.
Czy książka ma jakieś wady? Cóż, w zasadzie jedyne do czego mogę się przyczepić to momentami przywoływanie przez autora twierdzeń i faktów, które są dla czytelnika zbyt oczywiste. Raczej wszystkim wiadomo, że zaletą przeprowadzania zamachów z użyciem samolotu czy samochodu jest to, że mogą one dotrzeć szybciej do określonego celu niż pojedynczy zamachowiec przemieszczający się po mieście pieszo. Podobnie jasne jest, że wykorzystując ładunek o wadze 5 kg terrorysta wywoła większe szkody, niż gdyby dysponował dwa razy cięższym ładunkiem. Jednakże tego typu informacje w książce pojawiają się bardzo rzadko i pewnie większości czytelników absolutnie nie zepsują ogólnie dobrego odbioru.
Nie pozostaje mi nic innego jak tylko wystawić bardzo pozytywną ogólną ocenę. Książka dr. Macieja Zimnego jest znakomitą propozycją dla każdego, kto pragnie poznać to wieloaspektowe zjawisko, jakim jest tytułowy terroryzm samobójczy. Świetna narracja, logiczne uporządkowanie przedstawionych faktów oraz pełen obiektywizm sprawiają, że jest to lektura niezwykle przystępna także dla tych, którzy nie kochają literatury czysto naukowej. Po przeczytaniu jej będziemy mieli naprawdę spore pojęcie o tym, skąd w ogóle rodzą się pomysły na zamachy samobójcze i dlaczego coraz chętniej sięgają po nie światowe organizacje terrorystyczne.
- Wydanie: 2017
- Autor: Maciej Zimny
- Wydawca: Difin
- Typ oprawy: miękka
- Data premiery: 05.09.2017
- ISBN: 9788380854734
- EAN: 9788380854734
- Liczba stron: 236
