Konflikt w Afganistanie był najdłuższym, w którym wzięli udział polscy żołnierze w nowożytnej historii kraju. Rozmieszczeni w ramach sił NATO przebywali pod Hindukuszem od 2002 roku. W latach 2010 – 2011 służbę tam odbywało prawie 2600 żołnierzy, co jest największym kontyngentem wojskowym w całej historii naszych misji pokojowych i stabilizacyjnych. Obecnie w Afganistanie w ramach misji Resolute Support stacjonuje nieco ponad 100 żołnierzy. Niestety 43 żołnierzy i 2 pracowników wojska zapłaciło najwyższą cenę.
Autor: Andrzej Kozłowski
Zainteresowanie polskim udziałem w tym konflikcie spowodowało, że zaczęły pojawiać się książki opowiadające historie o tym, co właściwie wydarzyło się w Afganistanie. Osobą, która odegrała ogromną rolę w popularyzacji polskiego udziału w tym konflikcie zbrojnym był dziennikarz Marcin Ogdowski. Jego blog i książki przybliżyły specyfikę misji afgańskiej. Również należy docenić tutaj Marcina Gawędę i Marcina Ciszewskiego, których powieści osadzone w realiach tego konfliktu również w znacznym stopniu go przybliżyły czytelnikom w kraju. Książka napisana przez Grzegorza Kaliciaka wyróżnia się na rynku. Przede wszystkim tym, że została napisana przez bezpośredniego uczestnika tych wydarzeń.
Autor, Grzegorz Kaliciak, jest oficerem Wojska Polskiego, weteranem operacji w Iraku i Afganistanie. W swojej książce zamierzał przybliżyć opinii publicznej misję w Afganistanie, a dokładnie najkrwawszą jej odsłonę, czyli IX zmianę. Relacja, którą znajdziemy w pracy nie pokazuje tylko doświadczeń Kaliciaka, ale również przedstawia odczucia innych żołnierzy i koncentruje się na dwóch bazach: Giro i Qarabagh. Książka podzielona jest chronologicznie i zaczyna się od dłuższego monologu wprowadzającego czytelnika w historię Afganistanu i jego kulturę, a w szczególności próby jego podbicia na przestrzeni lat przez Wielką Brytanię i ZSRR. Później czytelnik dostaje barwny, emocjonalny opis wydarzeń, które miały miejsce podczas służby Kaliciaka w Afganistanie. Dowiemy się o problemach z kontaktami z miejscową ludnością, taktyce walki z talibami, problemach afgańskiego rządu, przygotowaniach żołnierzy do wyjazdów, i to nie tylko tego czysto bojowego, ale również o tych najsmutniejszych momentach, czyli o śmierci przyjaciół.
Książka rysuje bardzo autentyczny obraz pola walki i co najważniejsze nie skupia się ona wyłącznie na opisie potyczek i wymian ognia z Talibami. Tych, co zaskakujące, jest stosunkowo niewiele. Wspomnienia bardziej odnoszą się do codziennego życia w bazach, problemach na patrolach, współżyciu z ludnością miejscową. Powoduje, to też, że książka nie nuży. Nie spotykamy tutaj wyliczanki polegającej na opisie kolejnych potyczek z przeciwnikiem, które niczym się za bardzo nie różnią. Ciekawy też jest epilog, w którym autor podsumowuje główne zalety uczestnictwa polskich żołnierzy w misji pod Hindukuszem, wskazując na pozytywne przeobrażenia, które przeszła armia oraz na następne kroki, które powinny zostać podjęte.
Jedyną wadą jaką można zauważyć, jest to jest że książka jest „bezpieczna”. Nie podejmuje ona bowiem trudniejszych czy kontrowersyjnych tematów. Autor nie krytykuje polityków, decyzji MONu lub rozkazów przełożonych. Brakowało mi również opisu sytuacji żołnierzy po powrocie do Polski. Kaliciak wspomina o ich problemach, ale nie przedstawia żadnych konkretnych przykładów.
Książka została napisana bardzo przystępnym językiem, dzięki czemu opis wydarzeń czyta się bardzo łatwo i przyjemnie. Nie ma żadnych niepotrzebnych, przydługich wywodów, tylko konkretne informacje podane w bardzo przyjazny dla czytelnika sposób.
Należy również pochwalić oprawę wizualną pracy. Nastrojowa okładka bardzo dobrze wprowadza czytelnika w klimat opowieści Kaliciaka. Jedyne zastrzeżenie do opracowania graficznego można mieć w stosunku do czarno-białych zdjęć. Umieszczenie ich w kolorze byłoby o wiele ciekawe i zwiększało emocje.
Książkę mogę z czystym sercem polecić każdej osobie zainteresowanej wojskiem polskim, współczesnymi konfliktami zbrojnymi oraz udziałem Polaków w misji w Afganistanie. Zdecydowanie jest to praca godna polecenia i mam nadzieję, że zachęci innych uczestników tych wydarzeń do podzielenia się swoimi doświadczeniami.
Zdjęcia: 10bkpanc.wp.mil.pl / www.special-ops.pl
Autor: Grzegorz Kaliciak
Tytuł: Afganistan. Odpowiedzieć ogniem. Prawdziwa historia działań 17 Brygady
Wydawnictwo: Czarne
Rok wydania: 2016
Stron: 183.
