Zamachy bombowe, jakie miały miejsce niedawno w Brukseli, po raz kolejny uwodniły, że zagrożenie zamachem terrorystycznym jest jak najbardziej realne. W opinii niektórych komentatorów, przebrzmiewały głosy, że ryzyko zamachu również w Polsce staje się coraz bardziej realne. Czy w związku z tym, w obliczu dwóch dużych wydarzeń, jakie są planowane w naszym kraju – Szczytu Sojuszu Północnoatlantyckiego oraz Światowych Dni Młodzieży – służby odpowiadające za bezpieczeństwo publiczne są w pełni przygotowane, aby zapobiec lub w razie najgorszego skutecznie przeprowadzić akcję ratunkowa?
Służby bezpieczeństwa publicznego i ratownictwa medycznego w Polsce obejmują przede wszystkim trzy służby wielopoziomowe: Państwową Straż Pożarną, która pełni także jednocześnie funkcje formacji Obrony Cywilnej i koordynuje współpracę z lokalnymi oddziałami Ochotniczych Straży Pożarnych, struktury Policji oraz rozproszone organizacyjnie i terytorialnie służby ratownictwa medycznego. Sfera bezpieczeństwa publicznego to także ABW, CBA, Służba Celna, Straż Graniczna, Biuro Ochrony Rządu. Można również do nich zaliczyć Służbę Więzienną, Służbę Ochrony Kolei, Służbę Leśną oraz wojsko w okresie pokoju, jak również inne służby ratownicze np. Pogotowie Gazowe, Pogotowie Energetyczne, GOPR, WOPR – łącznie ok. trzysta tysięcy osób.
Na ten ogromny konglomerat terytorialny, organizacyjny i kompetencyjny, a jednocześnie ogromny zespół osobowy nakładają się różne, niekompatybilne systemy łączności, na które składają się terminale analogowe i cyfrowe – DMR oraz wyspowo TETRA. Jeśli dodamy do tego zwykłe telefony komórkowe i urządzenia typu tablet pracujące w sieciach operatorów komórkowych, zapewniające dostęp do wewnętrznych baz danych, mamy niewyobrażalny problem logistyczny w koordynacji wszystkich służb.
Podobny problem w zakresie łączności wojskowej, rozwiązała ożarowska firma WB Electronics projektując system łączności i transmisji danych FONET. Rozwiązanie na tyle nowatorskie, że licencję na jego produkcję kupił największy gracz na rynku dostaw sprzętu łączności dla armii amerykańskiej – koncern Harris Corporation. Bazując na idei systemu FONET, firma MindMade wchodząca w składy WB Group, po 4 latach pracy polskich inżynierów I niezliczonych testach, zaprojektowała i wyprodukowała Platformę Integracji Komunikacji (PIK). Zastosowane w PIKu rozwiązania dotyczące łączności dyspozytorskiej, trankingowej, organizacji grup oraz realizacja mechanizmów bezpieczeństwa teleinformatycznego są unikatowe w skali światowej. Warto również podkreślić, że prawo własności do kodów źródłowych systemu znajduje się całkowicie w polskich rękach. Dzięki temu, polskie służby reagowania kryzysowego, maja automatycznie pełną gwarancję niezawodności i pełnej kontroli nad systemem, a także możliwość dokonywania bieżących modernizacji i aktualizacji systemu zgodnie ze swoimi potrzebami.
Powstały System PIK eliminuje zdecydowaną większość problemów, jakie mają łącznościowcy służb w Polsce – zapewnia mobilne rozwiązanie telekomunikacyjne integrujące różne, niekompatybilne systemy łączności głosowej na poziomie terminala doręcznego. Co istotne, zapewnia także ogólnokrajową łączność bez konieczności ponoszenia wielomiliardowych wydatków na budowę, utrzymanie i rozwój dedykowanej infrastruktury masztowej. System PIK zapewnia wielofunkcyjny system dyspozytorski, umożliwiający przedłużanie zasięgów dla już użytkowanych systemów łączności. W ramach systemu możliwy jest również dostęp do szerokopasmowej transmisji danych (śr.10 Mb/s) z własnym szyfrowanym punktem dostępowym Wi-Fi. Warto także zaznaczyć, że system PIK spełnia wymagania funkcjonalne dla systemów łączności kryzysowej grupy SCHENGEN. Dodajmy, iż system ma już za sobą pierwsze, udane, komercyjne wdrożenie w Głównym Inspektoracie Transportu Drogowego.
Jak w ogóle działa PIK? System funkcjonuje dzięki zaawansowanemu oprogramowaniu na infrastrukturze serwerowej, która zarządza i wspiera: mobilne bramy montowane na samochodach (GAT), redundantnie wykorzystywane sieci komórkowe, stacje dyspozytorskie oraz aplikacje mobilne dedykowane do systemu na smartfony. PIK potrafi w pewien sposób sumować zasięgi wszystkich operatorów komórkowych dając praktycznie nieograniczony zasięg niezależnie od położenia geograficznego gdzie brama GAT się znajduje. System PIK potrafi również funkcjonować równie dobrze w Turcji, Grecji czy Macedonii lub na Węgrzech.
Hierarchiczna struktura dyspozytorska pozwala zarządzać pracą służb zarówno w powiecie jak i koordynować te cząstkowe działania na szczeblu ogólnokrajowym, bądź też koordynować działania poprzez dyspozytora z dowolnego miejsca w UE np. poprzez organizacje typu FRONTEX ( Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskie).
Brama GAT instalowana jest w pojazdach i może być także używana przez funkcjonariuszy na motocyklach w zintegrowanych systemach kaskowych zapewniając bezpieczne prowadzenie motocykla i rozmowy jednocześnie. Prosty i nieinwazyjny montaż bram GAT w użytkowanych przez służby pojazdy zapewnia dodatkowe atuty mobilności Systemu a zachowanie dokonanych inwestycji sprzętowych i organizacyjnych w łączność przy wykorzystaniu bramy GAT nie niweczy dotychczasowych inwestycji w sprzęt.
Aby System PIK mógł realizować tak wiele funkcjonalności i integrować różne technologie jest wspierany jest przez zaawansowane algorytmy i autorskie rozwiązania programistyczne. Kluczową rolę odgrywa technologia MM IP Mobility sprawdzona wcześniej w masowych instalacjach w energetyce. Serwery dla obsługi danej służby mogą być instalowane wewnątrz jej infrastruktury lub czynności te mogą zostać zlecone zaufanym profesjonalnym serwerowniom np. EXATEL.
Elastyczna architektura systemu zapewnia możliwość rozbudowy dostosowanej do priorytetów i programów rządowych oraz wysokości dostępnych budżetów, zdecentralizowanej struktury administracyjnej, integruje istniejące systemy łączności zapewniając od razu łączność ogólnopolską.
Autonomiczne systemy PIK zapewniają łączność wyodrębnioną wewnątrz każdej, nawet najmniejszej, jednostki organizacyjnej np.2-3 bramy GAT, 1 aplikacja PIK-to-talk bez konieczności posiadania wyodrębnionego struktury, ponieważ ten „mikrosystem” dostaje wsparcie serwerami organizacji wyższego szczebla, a jednocześnie zapewniając w razie potrzeby możliwość integracji w większe grupy łączności z innymi jednostkami organizacyjnymi.
System posiada także Funkcje Dynamicznego Przegrupowania wybranych z różnych jednostek funkcjonariuszy. Dzięki temu można dostosować do Planów Kryzysowych kompetencje poszczególnych grup działania poprzez umieszczenie w nich określonych zasobów (sił i środków). Dyspozytor poprzez funkcje Systemu PIK zdalnie może tworzyć „AD HOC” kryzysowe stanowiska dyspozytorskie (stacjonarne lub mobilne) do zarządzania „specgrupą”. Integracja łączności pomiędzy różnymi jednostkami podczas wspólnych akcji upraszcza logistykę i obniża koszty takich działań. Do stanowiska dyspozytorskiego dołączana jest również funkcja Lokalizacji pozycji każdej bramy GAT, co pozwala dyspozytorowi bardzo szybko dobrać np. zespół ratunkowy, wsparcia z różnych jednostek, które są najbliżej zdarzenia. Często ma to kluczowe znaczenia dla życia poszkodowanych.
W systemie PIK przewidziano również współdziałanie z kadrą wyższego szczebla lub specjalistami, którzy mają zapewnioną bezpośrednią łączność np. z dyspozytorem lub dowódcą akcji wyposażonym w radiotelefon, poprzez aplikację „PIK Push to Talk”. Aplikacja ta instalowana jest na standardowych służbowych smartfonach i może być wykorzystywana w codziennym nadzorze lub w sytuacjach nadzwyczajnych np., gdy istnieje konieczność skomunikowania osoby będącej na wczasach w Egipcie czy tez podczas wędkowania na Mazurach ze wspomnianym dyspozytorem czy też dowódcą akcji. Aplikacja „PIK Push to talk” jest uwierzytelniana przez system i następnie rejestrowana na pulpicie dyspozytora, może być włączana do dowolnej grupy działania.
System PIK w sytuacjach nadzwyczajnych posiada możliwość zapasowej łączności z wykorzystaniem radiostacji wojskowej PERAD i co oczywiste, zintegrowany jest z systemem FONET. Może być używany na wozach bojowych wojska polskiego, jako łączność specjalna „radiolinia na UMTS” w sytuacjach kryzysowych z udziałem wybranych zasobów MON.
Jak przystało na współczesne czasy i wymogi sprawnego zarządzania w sytuacjach kryzysowych a także podczas normalnego działania, brama GAT systemu PIK oprócz możliwości zastosowania (zintegrowania) do łączności głosowej różnych technologicznie systemów łączności(DMR, TETRA, analog, system Kenwood) używanych dotychczas w danej służbie, bez potrzeby ich wymiany, zapewnia szerokopasmową transmisję danych. Tym samym zapewnia dostęp do wspólnych zasobów służb zebranych w bazach danych czy też w Intranecie danej służby, przy wykorzystaniu elektronicznych urządzeń komunikacji internetowej, będących na wyposażeniu funkcjonariuszy, bez potrzeby posiadania odrębnego łącza (SIM karta). Zapewnia to możliwość jednoczesnego zintegrowania dla wielu urządzeń bezpiecznego, zarządzanego zdalnie, szyfrowanego własnym kodem łącza. Łącze takie zapewnia także funkcje ochrony funkcjonariuszy lub poszkodowanych przed pomówieniami np. dzięki transmisji obrazu on-line z działań funkcjonariuszy poprzez kamery nasobne czy też dzięki możliwości podglądu zdarzenia przez dyspozytora przy wykorzystaniu kamer na pojazdach.
Funkcjonalności systemu są naprawdę duże, a dzięki temu, że został on zaprojektowany w 100% przez polskich inżynierów bez większych problemów można dokonywać jego modyfikacji zgodnie z bieżącymi potrzebami polskich służb. Podobne rozwiązania są obecnie wdrażane w kilku krajach europejskich np. we Francji czy w Wielkiej Brytanii. W Norwegii analogiczny system powstał, po tragedii na wyspie Utoya, gdy tamtejsze służby straciły zasięg systemu TETRA i dopóki nie usłyszały strzałów na samej wyspie musiały działań intuicyjnie bez pełnej świadomości sytuacyjnej. Skandynawowie po tej tragedii szybko zrozumieli, że potrzebne są rozwiązania, które nie będą się opierać na jednej, a na kilku technologiach tak, żeby w przypadku braku zasięgu jednej z nich na terenach niezurbanizowanych, których tam jest mnóstwo, można było skorzystać z alternatywnej, ale żeby kontakt pozostał. W czasach coraz większego zagrożenia terroryzmem, sprawny system komunikacji i transmisji danych pomiędzy rozmaitymi służbami odpowiedzialnymi za nasze bezpieczeństwo, jest po prostu niezbędny. W Polsce na szczęście, nie musieliśmy się jeszcze zmierzyć z takimi zagrożeniami, z jakimi mają do czynienia służby na zachodzie Europy. Jednak to, że do tej pory w Polsce nie doszło do tragedii na miarę ostatnich zamachów w Brukseli czy w Paryżu, nie oznacza, że terroryści nie zechcą wziąć na kolejny cel np. warszawskiego metra. To czy polskie służby będą dysponowały wtedy nowoczesnym systemem łączności i transmisji danych, pozwalającym na sprawną koordynację akcji ratunkowych zależy tylko wyłącznie od nas samych. Mamy okazję, aby nie powielać błędów innych jak np. Norwegów i być mądrymi przed szkodą.
