O poezji i współpracy polsko-litewskiej na niwie kultury dr Tomasz Snarski (dyrektor artystyczny festiwalu Wilno w Gdańsku 2021) rozmawia z Birutė Jonuškaitė (prezeską Związku Pisarzy Litwy) oraz Marią Duszką (polską poetką i działaczką kulturalną z Sieradza). Rozmowa w formule online została przeprowadzona w ramach 18. edycji festiwalu Wilno w Gdańsku 2021. Patronem medialnym wydarzenia jest portal “Obserwator Międzynarodowy”.
Wiosna poezji, albo przyjaźń się rozprzestrzenia
Pretekstem do rozmowy stało się wspólne polsko-litewskie wydanie zbioru wierszy Marii Duszki w przekładzie Birutė Jonuškaitė pt. “Wolność chmur/Debesų laisvė”, który ukazał się nakładem Wydawnictwa Prof-Art. Autorki poznały się na jednej z edycji Międzynarodowego Festiwalu Maj nad Wilią w wileńskiej siedzibie Związku Pisarzy Litwy:
Nie jestem w stanie jednorazowo wysłuchać wszystkich poetów, ale zawsze czyjaś twórczość zapada mi w serce. Tak też się stało w przypadku Marii. Czytałam jej mądre, krótkie wiersze i pomyślałam, że jest to ciekawa autorka, że chciałabym lepiej poznać jej twórczość, że chciałabym te wiersze przetłumaczyć. Jak widać, przypadkowe znajomości przeradzają się w kontakty literackie, a nade wszystko, w przyjaźń – wspomina prezeska Związku Pisarzy Litwy Birutė Jonuškaitė.
Publikacja, będąca efektem wspólnej pracy Marii Duszki i Birutė Jonuškaitė, była prezentowana podczas innych wydarzeń artystycznych, w tym także na forum festiwalu “Poezijos pavasaris” (pl. “Wiosna Poezji”). Organizowane przez Związek Pisarzy Litwy wydarzenie jest ewenementem na skalę krajów europejskich. Na szczególną uwagę zasługuje kolosalne zainteresowanie Litwinów poezją. Dowodem na to jest frekwencja na wydarzeniach około festiwalowych, które gromadzą nawet setki osób.
Poezja w Wilnie żyje – podkreśla dr Tomasz Snarski. – Jest to poezja historycznie romantyków polskich. Współcześnie natomiast należy docenić ogromny wkład literatury wspaniałego, przodującego kraju bałtyckiego, jakim jest Litwa. Ja bym sobie życzył, żeby Polacy cenili i znali język litewski.
Ze swojej strony Maria Duszka zwraca uwagę na dobrą znajomość języka polskiego przez Litwinów:
Poznałam wiele osób, które mówiły, że nauczyły się języka polskiego słuchając Lata z Radiem lub czytając “Przyjaciółkę” czy “Kobietę i Życie”. To świadczy o tym, że polska kultura i rozrywka są dobrze znane na Litwie – mówi poetka.
Mówiąc o obecności litewskiej literatury w Polsce, Birutė Jonuškaitė wskazuje na znaczące pozytywne tendencje na nadwiślańskim rynku wydawniczym:
W ostatnim dwudziestoleciu w Polsce wyrosło całe pokolenie nowych, świetnych tłumaczy z języka litewskiego na język polski. Jeszcze dwie dekady temu ukazywała się zaledwie jedna książka na 3-4 lata (mam tu oczywiście na myśli przekład literatury litewskiej). Natomiast teraz możemy mówić nawet o 5-6 pozycjach, które ukazują się każdego roku. W tym także przekłady poezji! Wyrosło świetne pokolenie tłumaczy, takich jak chociażby autorka przekładu mojej książki “Maranta” Agnieszka Rembiałkowska[1], Kamil Pecela, Joanna Tabor, Małgorzata Gierałtowska i wielu innych.
O tym, co zrobić, żeby literatura litewska była jeszcze bardziej obecna w Polsce i jakie litewskie wydarzenia kulturalne mogą inspirować polskich twórców festiwalowych, ale przede wszystkim o przyjaźni polsko-litewskiej, która buduje mosty trwalsze niż niejedna instytucja, można posłuchać w rozmowie video Tomasza Snarskiego z poetką Marią Duszko i tłumaczką Birutė Jonuškaitė. Zapis rozmowy można obejrzeć poniżej:
[1] Książka “Maranta” Birutė Jonuškaitė w przekładzie Agnieszki Rembiałtowskiej została nominowana do 16. Nagrody Literackiej Gdynia w kategorii przekład. Ogłoszenie laureatów odbędzie się 27 sierpnia 2021 r. w Muzeum Emigracji w Gdyni.
Wilno w Gdańsku/Vilnius Gdanske to interdyscyplinarny festiwal kulturalny, który organizowany jest wspólnie przez miasta partnerskie Gdańsk i Wilno od osiemnastu lat. W jego ramach odbywa się tradycyjny jarmark wileński oraz wiele wydarzeń artystycznych.
Tegoroczna 18. edycja festiwalu odbędzie się w dniach od 3 do 5 września.
Strona wydarzenia: https://www.gdansk.pl/wilno-w-gdansku
