Wołodymyr Kistianyk: jak powinna przebiegać instytucjonalizacja udziału Ukrainy w projekcie Trójmorza?

Kwestia instytucjonalizacji udziału Ukrainy w projekcie Trójmorza jest ważna, gdyż przyczyni się ona do rozwoju i dalszej integracji Ukrainy ze społecznością euroatlantycką. Instytucjonalizację należy rozumieć jako ustanowienie określonych praw i obowiązków podmiotu przez pryzmat określenia jego miejsca w systemie stosunków prawnych odpowiednich dla osiągnięcia określonych celów.

Wołodymyr Kistianyk / fot. archiwum prywatne

Autor: Wołodymyr Kistianyk

Należy zauważyć, że status Ukrainy w projekcie Inicjatywy Trójmorza nie jest zdefiniowany na poziomie prawnym. Stwarza to pole niepewności i niejasności w polityce zagranicznej Ukrainy. Podczas ostatnich szczytów Inicjatywy Trójmorza kwestia udziału Ukrainy nie została ustalona. Obecnie ogranicza się wyłącznie do wypowiedzi politycznych szefów państw i rządów.

W październiku 2020 roku prezydent RP, Andrzej Duda, powiedział: „Obiecałem panu prezydentowi (Zełenskiemu, przyp. red.), że na kolejnym szczycie krajów Trójmorza w Estonii przedstawię kwestię współpracy państw Inicjatywy z Ukrainą tej współpracy, a także formułę, aby ta współpraca była możliwa jak najszybciej”. Najwyższe kierownictwo państwa ukraińskiego wielokrotnie wyrażało gotowość udziału w tym projekcie. Premier Ukrainy w kontekście omawiania kwestii Trójmorza z prezydentem Polski zwrócił również uwagę: Podczas spotkania, Denys Szmyhal, podziękował Andrzejowi Dudzie za wsparcie ze strony Polski w procesie zaangażowania Ukrainy w projekt Trójmorza. „Jesteśmy bardzo zainteresowani znalezieniem formuły i przystąpieniem do tej współpracy. To dla nas jeden z najważniejszych priorytetów międzynarodowych”, powiedział premier Ukrainy.  

Warto podkreślić, że Inicjatywa Trójmorza to przede wszystkim projekt infrastrukturalny. Chociaż istnieją pewne aspekty wymiaru geopolitycznego, nie należy ich uważać za centralne w tym względzie. Przede wszystkim ważna jest kwestia gospodarki. Trzeba też dodać, że projekt ten pozycjonuje się przede wszystkim z punktu widzenia, który dotyczy uczestników z krajów Unii Europejskiej.

Ważne jest, że kolejny szczyt Inicjatywy Trójmorza odbędzie się w Bułgarii. W związku z powyższym należy zauważyć, że władze publiczne Ukrainy muszą wykonać niezbędne prace w tym kierunku. W tym celu istnieje potrzeba powołania grup roboczych i osób odpowiedzialnych za przygotowanie szczytu w tym obszarze.

Ważną rolę w tym kierunku przypisuje rządowi Ukrainy. Wynika to z faktu, że Gabinet Ministrów Ukrainy i inne centralne organy wykonawcze są odpowiedzialne za główne sektory gospodarki. Wcześniej wskazywano, że Inicjatywa Trójmorza to przede wszystkim projekt infrastrukturalny, dlatego konieczne jest jasne przeanalizowanie działań Ukrainy i obszarów, w których Ukraina mogłaby uczestniczyć. Potencjał Ukrainy jest znacznie rozwinięty zarówno pod względem położenia geograficznego, jak i połączeń transportowych.

Konieczne jest przeanalizowanie analizy wszystkich decyzji szczytów Inicjatywy Trójmorza, które odbywały się od 2016 roku, a mianowicie: 2016 – Chorwacja, 2017 – Polska, 2018 – Rumunia, 2019 – Słowenia, 2020 – Estonia.

Niezbędnym elementem koordynacji jest organ strukturalny i pomocniczy Inicjatywy Trójmorza, czyli Sekretariat, z którym konieczna jest współpraca. Do głównych zadań Sekretariatu należy: koordynacja przygotowania i organizacji Szczytu i Forum Biznesu „Inicjatywa Trójmorza”, koordynacja prac „Inicjatywy Trójmorza”, koordynacja badań i raportów dotyczących „Inicjatywy Trójmorza”, wymiana informacji z innymi inicjatywami, koordynacja kanałów komunikacji. oraz wymiana informacji „Inicjatywy Trójmorza”.

Należy zaznaczyć, że rząd Ukrainy ma już doświadczenie w prowadzeniu takiej działalności na przykładzie współpracy z Unią Europejską. W szczególności, w tym względzie możemy wskazać plan działania w sprawie liberalizacji reżimu wizowego z Unią Europejską w celu przeprowadzenia reform na Ukrainie. Ukraina przeszła długą drogę w reformowaniu różnych obszarów, co było warunkiem wstępnym przyjęcia odpowiedniego dokumentu UE w sprawie ruchu bezwizowego z Ukrainą, co dodatkowo wzmocniło międzynarodową osobowość prawną Ukrainy.

W związku z powyższym należy zaznaczyć, że prezydent Ukrainy i rząd Ukrainy powinni ustalić przejrzystą listę i plan działań, które są niezbędne do realizacji wspólnych projektów infrastrukturalnych w ramach „Inicjatywy Trójmorza”. Współpraca taka powinna być prowadzona przez organy robocze Rządu wraz z Sekretariatem Inicjatywy Trójmorza. Jest oczywiste, że na obecnym etapie Ukraina pozostaje raczej wciąż poza omawianym projektem. Aby jednak wzmocnić zagraniczną pozycję gospodarczą, konieczne jest jak największe zintegrowanie z procesami gospodarki światowej. W tym celu Ukraina w kontekście Inicjatywy Trójmorza powinna mieć przynajmniej status obserwatora, co jest istotne na tym etapie rozwoju zagranicznych procesów gospodarczych.

Wołodymyr Kistianyk – adwokat (Ukraina)

Wystąpienie zostało wygłoszone podczas konferencji międzynarodowej online „Intermarium 2020: osiągnięcia, zagrożenia i perspektywy”. Konferencja została zorganizowana przez Instytut Demokratyzacji i Rozwoju z Kijowa, Centrum Narracji Politycznych Demokracji z Czerniowców (Ukraina) oraz Instytut Polityki Światowej z Kijowa (9 grudnia 2020 r.). Portal Obserwator Międzynarodowy był patronem medialnym tego wydarzenia.

Redakcja

Serwis Obserwator Międzynarodowy, jest niezależnym tytułem prezentującym wydarzenia i przemiany zachodzące we współczesnym świecie.

No Comments Yet

Comments are closed