„Polityka klimatyczna państwa. Norweska droga do zrównoważonego rozwoju” [RECENZJA]

„Na obecnym poziomie cywilizacyjnym możliwy jest rozwój zrównoważony, to jest taki rozwój, w którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokojone bez umniejszania szans przyszłych pokoleń na ich zaspokojenie” – to pierwsze zdanie raportu WCED z 1987 r. Od tamtej pory politolodzy, ekonomiści i socjolodzy zaczęli dogłębnie analizować ideę zrównoważonego rozwoju. Publikacja pt. „Polityka klimatyczna państwa. Norweska droga do zrównoważonego rozwoju” autorstwa Katarzyny Dośpiał-Borysiak stanowi pierwsze tak kompleksowe opracowanie poświęcone rozwojowi i wyzwaniom polityki klimatycznej Norwegii.

Autor: Oktawia Ewa Braniewicz

Książka składa się z dwunastu rozdziałów, które tworzą spójną i logiczną całość zamkniętą w pięciu częściach. Podzielenie książki na kilka części stanowiło doskonały zabieg, dzięki któremu czytelnik nie czuje się zagubiony, ma szansę pozyskać podstawową wiedzę z zakresu polityki klimatycznej i odnieść ją do norweskich realiów. Pierwsza część opracowania stanowi swoiste wprowadzenie do zagadnień związanych z polityką klimatyczną. Druga, trzecia i czwarta część składają się na studium przypadku Norwegii. Natomiast piąta część przenosi czytelnika z poziomu narodowego na szczebel  międzynarodowy.

W pierwszym rozdziale autorka przybliża czytelnikom rozwój domeny ekologicznej państwa, które stanowi stosunkowo nowe zjawisko. Następnie zarysowuje istotę polityki klimatycznej państwa, jej cechy konstytutywne oraz problematykę zmian klimatu w ramach aktywności międzynarodowej państw. W rozdziale trzecim Katarzyna Dośpiał-Borysiak zawarła perspektywę polityczno-instytucjonalną, obejmującą okres od 1987 do 2017 roku. Na tej kanwie czytelnik może płynnie przejść do kolejnego rozdziału, który opisuje zagadnienie stosunku norweskich partii politycznych do problemu polityki klimatycznej. Warto podkreślić, że jest to niezwykle dogłębne i szerokie studium, które obejmuje opis ośmiu partii politycznych, porozumienia ponadpartyjne z 2009 i 2012 roku oraz wnioski końcowe. Regionalny i lokalny wymiar norweskiej polityki, znaczenie Arktyki oraz Morza Barentsa jako nowego obszaru badawczego odnajdujemy w piątym rozdziale, który zamyka część drugą.

Rozważania dotyczące wymiaru gospodarczego polityki klimatycznej Norwegii stanowią oś zainteresowań zawartych w trzeciej części. Autorka rozpoczyna ją od przybliżenia uwarunkowań gospodarczych norweskiej polityki klimatycznej, dokonuje bilansu paliwowo-energetycznego Norwegii, wyjaśnia znaczenie sektora ropy i gazu dla norweskiej gospodarki oraz opisuje narzędzia ekonomiczne i technologiczne norweskiej polityki klimatycznej w wymiarze narodowym. Część czwarta książki ukazuje wymiar społeczny polityki klimatycznej Norwegii. Autorka dokonuje wnikliwej analizy społecznej oceny działań rządu i innych podmiotów z zakresu polityki klimatycznej, roli mediów w kształtowaniu dyskursu o zmianach klimatu oraz zarysowuje znaczenie norweskich ruchów ekologicznych i ich wpływu na kształtowanie postaw obywatelskich w zakresie świadomości ekologicznej. Piąta część książki przenosi czytelnika z wymiaru narodowego na poziom globalny. Katarzyna Dośpiał-Borysiak opisuje międzynarodowego działania władz norweskich w zakresie polityki rozwojowej, ochrony środowiska i zmian klimatu. Szczegółowej analizie zostały poddane dwa projekty o zasięgu globalnym: inicjatywa klimatyczno-leśna oraz inicjatywy w obszarze energii. Rozdział dwunasty, zarazem ostatni, został poświęcony europejskiemu wymiarowi norweskiej polityki klimatycznej. Autorka przybliża czytelnikom współpracę UE w obszarze energii i zmian klimatycznych, inicjatywy w ramach Rady Nordyckiej oraz ideę norwesko-szwedzkich „zielonych” certyfikatów.  

Należy podkreślić, że opisywania książka stanowi niewątpliwe novum w polskiej nauce. Katarzyna Dośpiał-Borysiak była stypendystką rządu szwedzkiego i norweskiego w ramach European Economic Area Grants. Stworzyła Zespół Badaczy Obszaru Nordycko-Bałtyckiego, który zaowocował tomem „Northern Europe. New Political, Economic and Social Trends” wydanym w 2017 roku. To praktyczne doświadczenie zdobyte w trakcie pobytów w Szwecji i Norwegii w znacznym stopniu wpłynęło na analizę norweskiej polityki klimatycznej opisaną w książce „Polityka klimatyczna państwa. Norweska droga do zrównoważonego rozwoju”. Zagadnienia zawarte w opracowaniu zostały wyselekcjonowane, tworzą zwarty blok tematyczny oraz zawierają szereg danych statystycznych. Jednym z największych walorów książki są tabele i wykresy, dzięki którym czytelnik może sobie lepiej zobrazować dane liczbowe oraz tendencje z zakresu polityki klimatycznej.

Moim zdaniem „Polityka klimatyczna państwa. Norweska droga do zrównoważonego rozwoju” jest obowiązkową pozycją dla każdego, kto interesuje się zmianami klimatycznymi. To lektura nie tylko dla specjalistów z zakresu badań nad klimatem, ekologów, politologów czy osób pracujących w organizacjach pozarządowych, ale także dla studentów, doktorantów i każdego, komu zależy na wiedzy z zakresu zrównoważonego rozwoju w kontekście polityki klimatycznej. Zmiana klimatu stwarza coraz poważniejsze zagrożenia dla ekosystemów, gospodarki i społeczeństwa europejskiego, dlatego też warto sięgnąć po opisywaną lekturę. W mojej ocenie, niezależnie od wykształcenia, wykonywanej profesji czy poziomu posiadanej wiedzy, czytelnik będzie usatysfakcjonowany.

 

Autorka jest doktorantką w Katedrze Prawa Międzynarodowego i Stosunków Międzynarodowych WPiA UŁ.

 

 

Tytuł: „Polityka klimatyczna państwa. Norweska droga do zrównoważonego rozwoju”

Autor: Katarzyna Dośpiał-Borysiak

Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

ISBN: 978-83-8142-255-0

Data wydania: 2018

Liczba stron: 495

Redakcja

Serwis Obserwator Międzynarodowy, jest niezależnym tytułem prezentującym wydarzenia i przemiany zachodzące we współczesnym świecie.

No Comments Yet

Comments are closed